Công đoàn các Khu kinh tế và Khu công nghiệp tỉnh Quảng Nam (KKT&KCN) quản lý trực tiếp 95 công đoàn cơ sở (CĐCS) với gần 45.000 đoàn viên. Trước sự phát triển của các doanh nghiệp và sự gia tăng của công nhân lao động (CNLĐ), các cấp công đoàn trong các khu công nghiệp đã tiếp tục đổi mới về tổ chức cũng như phương thức hoạt động, hướng mạnh hoạt động về cơ sở, tích cực chăm lo bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng cho người lao động; phối hợp thực hiện tốt quy chế dân chủ tại doanh nghiệp; phát động các phong trào thi đua trong đoàn viên, CNLĐ; chú trọng công tác tuyên truyền phát triển đoàn viên, thành lập CĐCS, xây dựng mối quan hệ lao động hài hòa, ổn định, tiến bộ tại doanh nghiệp. Bên cạnh đó, công tác tài chính công đoàn là một trong những nhiệm vụ quan trọng được Ban Thường vụ Công đoàn các KKT&KCN tỉnh quan tâm và tổ chức triển khai thực hiện nghiêm túc.

CĐ các KKT&KCN tỉnh làm việc với Công ty CP Kính nổi Chu Lai về việc thu kinh phí công đoàn
Nghị định 191/2013/NĐ-CP, ngày 21/11/2013 của Chính phủ quy định chi tiết về tài chính công đoàn, đối tượng đóng kinh phí công đoàn (KPCĐ) là cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp mà không phân biệt cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp đó đã có hay chưa có tổ chức CĐCS.
Theo quy định, mức đóng KPCĐ bằng 2% quỹ tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động. Nguồn thu KPCĐ được sử dụng cho hoạt động đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động; tổ chức các phong trào thi đua, chăm lo đời sống văn hóa tinh thần, thăm hỏi ốm đau, duy trì hoạt động của hệ thống công đoàn... Những hoạt động đó đều nhằm bảo vệ sự ổn định, hài hòa của quan hệ lao động; động viên người lao động làm việc hết mình vì sự tồn tại, phát triển của doanh nghiệp và xã hội. Việc thất thu hoặc chỉ thu ít kinh phí công đoàn sẽ ảnh hưởng rất lớn tới nguồn tài chính phục vụ các hoạt động phong trào, chăm lo cho người lao động.
Trong những năm qua, Ban Thường vụ Công đoàn các KKT&KCN tỉnh Quảng Nam đã tập trung nhiều giải pháp cho công tác thu KPCĐ, khai thác tốt mọi nguồn thu đáp ứng yêu cầu hoạt động. Hằng tháng, hằng quý, rà soát để đánh giá, phân loại từng doanh nghiệp theo nhóm để có hình thức, nội dung tuyên truyền, tác động phù hợp. Đồng thời có kế hoạch làm việc với các cơ quan hữu quan phối hợp thực hiện việc thu, nộp kinh phí công đoàn đảm bảo theo quy định hiện hành. Theo đó, Công đoàn các KKT&KCN tỉnh phối hợp với lãnh đạo Ban Quản lý các KKT&KCN tỉnh có văn bản chỉ đạo các doanh nghiệp trong các khu công nghiệp tỉnh sau khi đi vào hoạt động ổn định thì tiến hành đóng KPCĐ theo quy định của pháp luật hiện hành; cùng với Thanh tra Sở LĐTBXH tổ chức các đoàn công tác liên ngành kiểm tra các đơn vị, doanh nghiệp cố tình vi phạm các quy định về trích nộp KPCĐ nhằm chống thất thu và thu hồi nợ KPCĐ; Thường xuyên đánh giá, rút kinh nghiệm việc thực hiện công tác phối hợp với các cơ quan như BHXH tỉnh, Thanh tra Sở LĐTBXH để bổ sung, chỉnh sửa những thiếu sót và bất cập trong công tác phối hợp nhằm tổ chức triển khai thực hiện đạt kết quả tốt hơn.
Việc thực hiện đóng KPCĐ được thực hiện chuyển khoản qua ngân hàng và qua tài khoản trung gian Tổng LĐLĐ Việt Nam, đã tăng cường hiệu quả quản lý tài chính, giúp công khai minh bạch số liệu phải thu KPCĐ. Đây cũng là việc áp dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số tạo điều kiện cho CĐCS nhận nguồn kinh phí cấp trên kịp thời theo đúng tỷ lệ quy định trong vòng 24 giờ sau khi chuyên môn trích chuyển. Từ đó, ban chấp hành CĐCS có kinh phí chủ động tổ chức các hoạt động chăm lo đoàn viên, người lao động tại đơn vị mình.
Với sự quyết tâm và nỗ lực của tập thể Ban Chấp hành, Ban Thường vụ Công đoàn các KKT&KCN tỉnh, công tác thu KPCĐ tại các doanh nghiệp trong các khu công nghiệp tỉnh Quảng Nam ngày càng cao, đạt và vượt kế hoạch đề ra: Năm 2021, kế hoạch giao thu kinh phí là 25,045 tỷ, thực tế thu được là 35,366 tỷ đạt 141%KH; Năm 2022, kế hoạch giao thu kinh phí là 28,2 tỷ, thực tế thu được là 48.560 tỷ, đạt 172,2%KH. Năm 2023, kế hoạch giao 38.175 tỷ, thực tế thu được là 56.180 tỷ, đạt 147,2%KH.
Qua thực tiễn công tác, chúng tôi rút ra những kinh nghiệm cụ thể như:
Một là: Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến kết hợp với công tác vận động, thuyết phục chủ doanh nghiệp chấp hành các quy định của pháp luật về thu, chi; trích, nộp KPCĐ. Cần rà soát để đánh giá, phân loại từng đối tượng theo nhóm để có hình thức, nội dung tuyên truyền, tác động phù hợp.
Hai là: Rà soát, thống kê lập hồ sơ theo dõi đối tượng đóng KPCĐ theo Điều 4 Nghị định 191/2013/NĐ-CP; mở sổ sách theo dõi nợ tồn đọng từng đơn vị liên tục qua các năm, đối chiếu nợ, theo dõi nợ, phát hành thông báo (thông báo nợ nhiều lần có nội dung áp lực tăng dần tạo hiệu ứng tác động liên tục vào nhận thức của người thực hiện) và công văn đòi nợ KPCĐ (theo tháng, quý, năm và duy trì thường xuyên, tạo thành thói quen trong nhận thức, làm thay đổi hành vi của người thực hiện) một cách có hệ thống; không để sót, lọt nợ và thất thoát nguồn thu kinh phí của tổ chức Công đoàn.
Ba là: Duy trì làm việc với Thanh tra Sở LĐTBXH để tổ chức các đoàn công tác liên ngành kiểm tra chống thất thu và thu hồi nợ kinh phí công đoàn. Ngoài ra, các cấp công đoàn phải thực hiện quyết liệt hơn nữa các biện pháp tạo áp lực, hoàn tất hồ sơ khởi kiện ra Tòa án để đòi nợ theo quy định của pháp luật đối với đơn vị nợ số tiền lớn và vi phạm pháp luật kéo dài; đẩy mạnh hơn nữa việc triển khai đồng bộ nhiều biện pháp thu hồi nợ đọng có hiệu quả, thực hiện xử lý nợ theo đúng thủ tục, trình tự quy định của pháp luật.
Bốn là: Chủ động làm việc với lãnh đạo Ban Quản lý các KKT&KCN tỉnh có văn bản chỉ đạo các doanh nghiệp trong các khu công nghiệp tỉnh sau khi đi vào hoạt động ổn định thì nghiêm túc thực hiện việc trích, nộp KPCĐ theo quy định tại Điều 4, Nghị định 191/2013/NĐ-CP.
Năm là: Chỉ đạo CĐCS thực hiện đúng, đủ và kịp thời các quy định của Nhà nước và Tổng LĐLĐ Việt Nam về công tác quản lý tài chính, tài sản và chế độ kế toán công đoàn. Trả lời kịp thời, thỏa đáng những thắc mắc, đề xuất, kiến nghị về công tác quản lý tài chính, tài sản và chế độ kế toán công đoàn của cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp.
Sáu là: Đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng nghề nghiệp mọi mặt cho đội ngũ cán bộ làm công tác tài chính công đoàn tham mưu cho lãnh đạo quản lý tài chính, tài sản và chỉ đạo công tác thu tài chính công đoàn.
Bảy là: Thường xuyên đánh giá, rút kinh nghiệm việc thực hiện công tác phối hợp với các cơ quan BHXH, LĐTBXH…; rà soát, bổ sung, chỉnh sửa những thiếu sót và bất cập trong công tác phối hợp nhằm tổ chức triển khai thực hiện đạt kết quả tốt hơn.
Tám là: Kịp thời khen thưởng, nêu gương đối với những cơ quan, đơn vị, cá nhân chấp hành tốt các quy định về trích nộp KPCĐ, quản lý tài chính, tài sản công đoàn; lập danh sách các đơn vị, doanh nghiệp có hành vi vi phạm các quy định về quản lý tài chính, tài sản, trích nộp KPCĐ công khai trên phương tiện thông tin đại chúng và đề nghị cơ quan chức năng của nhà nước xử lý theo quy định của pháp luật.
Phát huy thành tích trong thời gian qua, Công đoàn các KKT&KCN tỉnh Quảng Nam sẽ tiếp tục bám sát địa bàn, tổ chức các hoạt động trong CNLĐ đa dạng, phong phú; mọi hoạt động tiếp tục hướng mạnh về cơ sở, quan tâm chăm lo đời sống, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp chính đáng cho người lao động, tổ chức sâu rộng các hoạt động tuyên truyền giáo dục, phát động các phong trào thi đua trong CNLĐ; nâng cao chất lượng thương lượng, đối thoại, ký kết thỏa ước lao động tập thể trong các doanh nghiệp; tiếp tục triển khai công tác thu chi, quản lý tài chính, tài sản công đoàn có hiệu quả; làm tốt công tác phát triển đoàn viên, thành lập CĐCS; xây dựng mối quan hệ lao động hài hòa, ổn định, tiến bộ giữa người lao động và người sử dụng lao động, góp phần xây dựng tổ chức Công đoàn Việt Nam ngày càng vững mạnh./.