Bộ luật Lao động năm 2019 được Quốc hội khóa XIV, kỳ họp thứ 8 thông qua ngày 20/11/2019, có hiệu lực từ ngày 01/01/2021, có 200/220 điều được bổ sung, sửa đổi. Bộ luật này cho phép người lao động thay đổi thái độ khi thực hiện các quyền và nghĩa vụ của mình theo hướng tích cực hơn. Theo đó, hướng sự quan tâm của tổ chức công đoàn vào một số điểm mới liên quan trực tiếp đến người lao động và người sử dụng lao động về hợp đồng lao động; về quyền thương lượng thỏa ước lao động tập thể; về tiền lương, nghỉ lễ, tết; thời gian làm việc, thời gian nghỉ ngơi, làm thêm giờ, tuổi nghỉ hưu, lao động nữ và đảm bảo bình đẳng giới; tổ chức đối thoại định kỳ tại doanh nghiệp; quyền thành lập, gia nhập và tham gia hoạt động của tổ chức đại diện người lao động;.v.v…
Bộ luật Lao động lần này sẽ đem lại những thay đổi đáng kể, liên quan trực tiếp đến quyền lợi của người lao động trong thời gian đến, theo đó, quyền của người lao động được quan tâm nhiều hơn, đó là sự bình đẳng về thu nhập và bình đẳng về cơ hội; phạm vi được bảo vệ quyền lợi của người lao động được mở rộng hơn; là một trong những chủ thể được tham gia vào quá trình đàm phán, thương lượng tập thể; được hưởng năng suất, thành quả lao động công bằng từ những lợi nhuận mà họ góp phần tạo ra, tất cả mọi người đều có thể được hưởng lợi.
Công đoàn, với tư cách bảo vệ quyền lợi cho người lao động, vừa đảm nhận vai trò truyền thông, đồng hành, hỗ trợ người lao động được tiếp cận Bộ luật Lao động năm 2019 một cách đầy đủ nhất có thể. LĐLĐ tỉnh Quảng Nam mong muốn khi Bộ luật có hiệu lực sẽ được triển khai đến các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, các cấp công đoàn, người lao động nhằm nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật, tạo điều kiện cho người lao động thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình. Vì vậy, trong thời gian đến, các cấp công đoàn cần thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của mình, nhất là trong giai đoạn cách mạng hiện nay, hơn lúc nào hết đẩy mạnh công tác tuyên truyền, đây là khâu đầu tiên, là chiếc cầu nối để chuyển tải Bộ luật đến với người lao động. Bằng nhiều kênh thông tin khác nhau, đồng thời xuất phát từ trình độ văn hoá và nhận thức của đối tượng, xuất phát từ hoàn cảnh thực tế để quyết định một hình thức tuyên truyền và nội dung phù hợp:
Đối với công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở, trước hết cần phải có sự phối hợp chặt chẽ, liên tục của các ngành chức năng, các cơ quan thông tin đại chúng và thủ trưởng cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp để tổ chức thực hiện.
Xây dựng kế hoạch về công tác tuyên truyền một cách khoa học cụ thể, có trọng tâm. Nội dung tuyên truyền phải đảm bảo vừa có tác dụng với người lao động và cả người sử dụng lao động để họ phối hợp thực hiện tốt những điều khoản của luật định.
Tổ chức bồi dưỡng, tập huấn cho cán bộ CĐCS, để họ truyền đạt lại cho công nhân, viên chức, lao động trong cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp hoặc trực tiếp tuyên truyền miệng đến các tổ, nhóm, người lao động tại các cơ sở.
Thông qua các buổi nói chuyện chuyên đề pháp luật, các cuộc thi tìm hiểu và các hội thi, các hoạt động văn hoá văn nghệ...
Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc tổ chức thực hiện tuyên truyền tại cơ sở.
Đối với CĐCS tại các doanh nghiệp, cần đầu tư, nghiên cứu nhiều hơn cho công tác thông tin, tuyên truyền bởi thường gặp khó khăn về phương thức tổ chức, sự phối hợp của chủ doanh nghiệp, nhất là công nhân lao động, họ không có nhiều thời gian nghỉ ngơi sau giờ làm việc; không có thói quen nghiên cứu các quy định pháp luật liên quan đến các hợp đồng, điều khoản khá phức tạp và khó hiểu. Nên, ngoài việc cấp phát tờ rơi, loa phóng thanh tại các doanh nghiệp thì cần thực hiện các bước thuộc về phương pháp sau:
- Tổ chức tuyên truyền trực tiếp dưới hình thức chia sẻ thông tin: Đây là hình thức tuyên truyền linh hoạt, có thể tiến hành hiệu quả tại doanh nghiệp hoặc khu nhà trọ công nhân. Đây là điều kiện thuận lợi để giải thích, phân tích cụ thể, làm sáng tỏ các nội dung cần tuyên truyền, có thể hỏi đáp trực tiếp để đáp ứng tối đa yêu cầu của người lao động.
- Tổ chức các cuộc thi tìm hiểu pháp luật (thi nói, thi viết, thi trên mạng và thi trắc nghiệm) trong công nhân lao động là hình thức sinh hoạt văn hoá pháp lý có sức hấp dẫn và hiệu quả cao giúp họ nhận thức sâu sắc hơn những nội dung họ cần tìm hiểu.
- Thông qua các loại hình nghệ thuật (hội thi, hội diễn nghệ thuật quần chúng). Dưới hình thức “sân khấu hóa” sẽ dễ đi sâu vào nhận thức, tâm tư, tình cảm con người. Nếu tìm được giải pháp, tìm được đề tài, lồng được nội dung của Bộ luật vào các loại hình văn hoá truyền thống gây được cảm hứng nghệ thuật thì hiệu quả rất cao.
- Đẩy mạnh vai trò của tổ tư vấn ở cơ sở, ngoài hình thức tư vấn truyền thống, chờ đợi cuộc gọi của công nhân thì nên chủ động tìm đến họ để lắng nghe tâm tư, nguyện vọng và tạo sự tin tưởng đối với họ.
Dự lường những diễn biến phức tạp trước tác động của đại dịch Covid-19, cùng với những tác động khó lường của đời sống, việc làm, quan hệ lao động sẽ ảnh hưởng đến việc làm, quyền lợi của người lao động. Việc tuyên truyền, đưa Bộ luật Lao động năm 2019 đến với người lao động là rất cần thiết, đòi hỏi chúng ta phải có kế hoạch tuyên truyền cụ thể, phù hợp, nâng cao ý thức tổ chức kỷ luật, ý thức pháp luật cho công nhân lao động để họ hiểu rõ quyền lợi của bản thân và của doanh nghiệp, dần chuyển đổi từ thái độ thụ động sang thái độ tích cực, biết gắn những hiểu biết về pháp luật lao động để tự bảo vệ lợi ích cho mình, tự ý thức đồng hành với doanh nghiệp, tiếp tục xây dựng mối quan hệ lao động tiến bộ, hài hòa, ổn định trong doanh nghiệp, hạn chế các vụ việc ngừng việc tập thể, đình công, lãn công trong thời gian đến.